กลวิธีพิชิตงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า

                 โดย รุ่งทิพย์ อมรวชิรวงศ์  อาจารย์พิเศษและวิทยากร
                                                                                      คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสิ่งทอ  มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

              สิ่งที่ทำให้การทำงานทุกอย่างบรรลุเป้าหมายได้ง่ายหรือยากนั้นขึ้นอยู่กับว่า การทำงานนั้นจะพบปัญหาหรืออุปสรรคใดๆ มากน้อยเพียงใด งานอย่างเดียวกันคนแต่ละคนทำออกมาได้ไม่เหมือนกัน บางคนสามารถทำงานขึ้นมาได้อย่างรวดเร็วถูกต้องเรียบร้อยเนื่องจากไม่พบกับอุปสรรคในการทำงานมากนัก แต่บางคนทำงานเสร็จได้ช้าแถมอาจมีข้อผิดพลาดให้ต้องแก้ไขภายหลังอยู่เรื่อย ในเรื่องการประกอบธุรกิจทางด้านอุตสาหกรรม เรื่องช้าแต่แน่นอน ก็ถือว่าเป็นอุปสรรคของการดำเนินงานด้านอุตสาหกรรมอย่างมาก ช้าแต่แน่นอนน่าจะใช้กับงานด้านเกษตรกรรมยุคก่อนมากกว่า ปัจจุบันใช้ไม่ได้ผลอีกต่อไปแล้ว การพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าถือว่าเป็นงานด้านอุตสาหกรรมอย่างหนึ่งถึงแม้ว่าจะทำกันในครอบครัว (Screen in House) ซึ่งก็ต้องอาศัยความรวดเร็ว
               ขั้นตอนลงมือปฏิบัติการเกี่ยวกับการพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า  เป็นเรื่องที่ต้องอาศัยความรู้และประสบการณ์การพิมพ์สกรีนตั้งแต่ต้นเช่นเดียวกับการพิมพ์สกรีนประเภทอื่น ๆ  แต่อาจจะมีรายละเอียดเพิ่มเติมแตกต่างจากการพิมพ์สกรีนประเภทอื่น ๆ อยู่ที่พิมพ์สกรีนเสื้อผ้ามีประเภทของสีที่หลากหลายมากมาย   และมีผ้าที่เป็นวัสดุ ( Substrates)  ที่ใช้ในการนำมาพิมพ์สกรีนที่มีความแตกต่างจากวัสดุอื่น ๆ คือ  ผ้ามีพื้นผิวไม่เรียบเนียน  มีขนผ้าหรือปมให้สัมผัสได้  ทอมาหนาบ้าง  บางบ้าง  การทอมีทั้งแบบเรียบ  และทอให้มีลวดลายต่าง ๆ ผ้ามีช่องว่างให้สีไหลผ่านได้  และก็ต้องให้สัมผัสนุ่มเวลาสวมใส่  ทนต่อแรงบิดจากการเสียดสีของการซักล้าง   แต่ก็ยังมีข้อกำหนดของการพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าที่ยึดถือกันทั่วไปว่า  สีที่พิมพ์สกรีนลงไปจะต้องฉาบอยู่เพียงผิวผ้าเท่านั้น  ไม่นิยมให้สีซึมทะลุมาก ๆ ซึ่งจะทำให้ไม่ก่อเกิดการพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าที่ดี  เนื่องจากการสิ้นเปลืองสีโดยใช่เหตุ  และทำให้งานพิมพ์สกรีนแข็งให้สัมผัสที่ไม่นุ่มเวลาสวมใส่  นอกจากผ้าจะมีลักษณะ ที่แตกต่างจากวัสดุทั่วไปแล้ว  เส้นใยที่ใช้ในการทอผ้า ก็ไม่มีเอกลักษณ์ที่แน่นอนอย่างใด  อย่างหนึ่ง  บางทีก็ทอมาจากเส้นใยธรรมชาติ ที่เรียกว่าผ้าคอตต้อน บางทีก็ทอมาจากเส้นใยสังเคราะห์ (Systhetic Fiber)  ที่เรียกว่าผ้าไนลอนหรือผ้าโพลีเอสเตอร์  บางทีก็มีการผสมผสานระหว่างเส้นใยทั้งสองประเภทในสัดส่วนที่แตกต่างกันที่เรียกว่า  ผ้า TC หรือ CVC ผ้าที่ทอเสร็จแล้วก็ต้องย้อมสีผ้า  สีที่ใช้ย้อมผ้ามีมากมาย  สีย้อมผ้าบางชนิดก็สร้างปัญหาเวลาพิมพ์สกรีนเหมือนกัน  และผ้าบางชนิดก็จะมีการเคลือบสารต่าง ๆ มาอีกด้วย  ทำให้พิมพ์สกรีนติดยาก การพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า ค่อนข้างมีรายละเอียดปลีกย่อยมากมาย  การที่จะนำเอาประเภทของสีที่มีอยู่มากมาย ทั้งคู่มาประกอบกัน ให้เกิดงานพิมพ์สกรีนที่ลงตัว ออกสู่มือผู้บริโภคอย่างมีคุณภาพ  ไม่ต้องตามแก้ไขหลังจาก  ที่ทำงานเสร็จแล้วนั้น  เป็นเรื่องที่ทำกันได้ ถ้ามีความรู้ที่ถูกต้อง  ชัดเจน  และมีประสบการณ์นั่นเอง
                 ปัจจัยที่จะทำให้เกิดงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าขึ้นมาได้มีองค์ประกอบอยู่กับหลายสิ่ง   มิได้ขึ้นอยู่กับอะไรเพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง  ดังนี้
 บุคลากร  ( Persons)              บุคลากรที่มามีส่วนร่วมในการพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า  หมายความถึง เจ้าของกิจการ  พนักงานขาย  ที่ต้องออกไปรับงาน  และผู้ที่เข้าไปอยู่ในส่วนของการผลิต  เช่น  ช่างออกแบบ ช่างบล็อก และช่างพิมพ์ เป็นต้น  เจ้าของกิจการก็คือ  ผู้ต้องรับผิดชอบทุกสิ่งที่เกิดขึ้น  ดังนั้นเจ้าของกิจการ  โรงพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า  ควรที่จะมีความรู้  เกี่ยวกับงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าอย่างยิ่ง    ไม่ใช่เป็นผู้ลงทุนเพียงอย่างเดียว  เพราะการประกอบกิจการพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า ไม่เหมือนการประกอบกิจการ ประเภทซื้อมาขายไป  การประกอบกิจการอุตสาหกรรม  ไม่ว่าเล็กหรือใหญ่ เป็นเรื่องที่ยากตั้งแต่แรก  คือ  หากเมื่อใดเกิดการทำงานผิดพลาด งานออกมาล่าช้า  ไม่ตรงตามที่ลูกค้ากำหนดมา  บทบาทของการเป็นผู้นำที่สำคัญที่สุดทำให้ไม่สามารถปฏิเสธความรับผิดชอบได้  จะโทษใครที่มีส่วนร่วมในการสร้างงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าก็ไม่ได้  ไม่ว่าจะเป็นช่างพิมพ์สกรีน   ช่างผสมสี  หรือสีที่ซื้อมาใช้ เพราะนิสัยขั้นพื้นฐานของมนุษย์ทุกคนเข้าข้างตัวเอง  คือหาคนผิดไม่ได้   ถึงแม้ว่าจะพยายาม  ควานหาผู้ทำผิดตัวจริง  เรื่องจะหามาได้หรือไม่ได้  ยังตอบไม่ได้ แต่ที่รู้แน่ต้องเสียเวลา  ค่าใช้จ่าย  ในการสืบเสาะตรงนี้  ทำให้ขาดทุนลงไปอีก  หากข้อผิดพลาดเกิดขึ้นกับช่างมือหนึ่ง  จำเป็นต้องให้ออกจากงาน  เนื่องจากการตกลงหาข้อยุติที่รับได้ทั้งสองฝ่ายไม่ได้  งานโดยรวมที่ช่างคนนี้จะทำให้เจ้าของกิจการต่อไปเป็นอันว่าเสียกันหมด เป็นต้น   หากเรื่องราวเลยเถิดถึงขั้นเรียกร้องค่าเสียหาย  ก็จะเป็นเรื่องที่พอกพูนความขาดทุนและการเสียเวลาที่จะใช้ในการเดินหน้าเข้าไปอีก  ไม่ว่าเรื่องจะออกมาดีหรือร้ายก็ตาม  เรื่องเช่นนี้เป็นเรื่องที่ป้องกันกันได้อย่าคิดที่จะแก้ไขเลย เพราะการป้องกันทำได้ง่ายกว่าการแก้ไข  ค่าใช้จ่ายสำหรับการป้องกันก็เสียน้อยกว่าค่าใช้จ่ายในการแก้ไขมากมายอีกด้วยสิ่งสำคัญอีกประการหนึ่งที่ผู้ประกอบการต้องมีความรู้ในเรื่องพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า ก็คือ  จะเป็นข้อดีที่ทำให้สามารถกลั่นกรองข้อมูล ที่ได้รับจากผู้ใต้บังคับบัญชา หรือผู้เสนอขายสินค้า  หรือ ลูกค้าได้ถูกต้องแม่นยำมากขึ้น ซึ่งก็เปรียบเหมือนกับเป็นปราการป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นได้  ผลดีจากการรอบคอบไม่หลงลืมปกป้องปัญหา  ทำให้สามารถผลิตงานสู่ตลาดได้เร็วขึ้น  และได้งานคุณภาพตามที่ตลาดต้องการ  ไม่ต้องตามแก้ไขปัญหาหลังจากส่งงานไปแล้ว  ซึ่งจะก่อเกิดความไม่แน่ใจของลูกค้าว่าคราวต่อไปจะส่งให้เราอีกหรือไม่
              สำหรับผู้ที่มีหน้าที่ออกไปรับงานมาพิมพ์สกรีนที่โรงงาน  ก็เป็นจุดที่สำคัญเช่นกัน  ผู้รับงานควรจะเข้าใจ เรื่องของการพิมพ์สกรีนอย่างดี  และต้องเข้าใจถึงความสามารถและศักยภาพในการรองรับงานที่จะทำได้ดีพอด้วยว่า  งานที่จะรับเป็นงานที่ถนัดหรือไม่  มีความเข้าใจกับงานที่จะทำเพียงใด  กำลังคนที่จะผลิตมีเพียงพอไหม  เพราะเรื่องเหล่าจะทำไห้พบกับปัญหาในการพิมพ์สกรีนมากมาย  ทำให้งานเสร็จได้ไม่ทันกำหนดเวลาที่นัดหมายไว้  ความล้มเหลวที่จะเกิดขึ้นเมื่อมีปัญหาเหล่านี้เข้ามาเรื่อย ๆ สุดท้ายก็คือต้องคืนงาน  หรือส่งงานชนิดที่ต้องคอยตามแก้ไขปัญหา  หากแก้ไขปัญหาได้ก็เป็นเรื่องที่ต้องสูญเสียเวลาและค่าใช้จ่ายหรือแรงงานเพิ่ม  และถ้าแก้ปัญหาไม่ได้ก็จะยิ่งเลวร้ายมากยิ่งขึ้น
              เมื่อเข้ามาในส่วนการผลิตการพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า   ช่างทำฟิล์ม  ช่างบล็อกสกรีน  และช่างพิมพ์  ก็ต้องมีความสันทัดในการงานของตน  มาถึงตรงนี้อาจจะทำให้เข้าใจกันว่าจะมีหน่วยงานไหนในโลกที่มีคนเก่งทุกคนเรื่องนี้เป็นเรื่องที่ต้องจัดสรรคนในแต่ละแผนกให้ลงตัว   คือ  ผู้ที่มีความชำนาญ หรือมีประสบการณ์ก็ควรให้อยู่ในจุดหัวหน้างาน  ผู้ที่ยังไม่ชำนาญงานก็ต้องเรียนรู้จากหัวหน้างาน  สำหรับโรงพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าในครอบครัว หรือโรงพิมพ์ขนาดเล็กที่มีคนทำงานน้อย   ก็ต้องมีความรู้ในอาชีพ   คือ  ไม่แน่ใจอย่าเสี่ยงพิมพ์  ยกเว้นจะได้งานที่ไม่ต้องคุณภาพอะไรเลย  อย่าเห็นว่าเวลาเหลือน้อย  ถ้าเสียเวลาทดลองจะไม่ทันส่งงาน  พิมพ์เลยดีกว่าเผื่อฟลุ๊กคงไม่มีปัญหาอะไรหรอก  สีที่ใช้พิมพ์สกรีนมาก็ซื้อมานานแล้ว  แต่ผ้าที่นำมาพิมพ์สกรีนอาจไม่เหมือนเดิม   สีที่มีอยู่เหมาะสมกับผ้าที่จะพิมพ์สกรีนหรือไม่  ไม่อาจทราบได้อีกทั้งผ้าที่ใช้พิมพ์สกรีนก็มีมากมายหลายชนิดหลายประเภท ถ้าเสียเวลาเทสท์สักหน่อย ก็จะทราบกันทันทีเลยว่าปัญหาจะเกิดขึ้นหรือไม่  งานจะเสร็จได้รวดเร็วกว่าการจะต้องมาแก้ไขกันภายหลังแน่นอน

อุปกรณ์และเครื่องมือ  ( Equipments)
                 อุปกรณ์และเครื่องมือที่ใช้ในการพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า หมายถึง  บล็อกสกรีน แปรงปาดสี เป็นต้น  ซึ่งต้องจัดสรรให้เหมาะสมและถูกต้องกับการพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า  เนื่องจากอุปกรณ์ที่ใช้ในงานพิมพ์สกรีนทั่วไปมีอยู่อย่างมากมาย    การทำงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าเหมือนกับการพิมพ์สกรีนเฉพาะทางไม่ใช่งานสกรีนทั่วไป  ตัวอย่างเช่น   การเลือกผ้าสกรีนที่ใช้พิมพ์สกรีนเสื้อผ้าก็เห็นว่าจะเป็นผ้าสกรีนที่ทอมาจากเส้นใยโพลีเอสเตอร์มากกว่าที่จะทอมาจากเส้นใยไนลอน   เพราะผ้าสกรีนโพลีเอสเตอร์เป็นผ้าที่ไม่ยืดง่ายเหมาะสำหรับการพิมพ์สกรีนบนวัสดุที่มีพื้นผิวเรียบแต่ผ้าสกรีนไนลอนเหมาะสำหรับการพิมพ์สกรีนวัสดุผิวโค้ง   เนื่องจากการพิมพ์สกรีนผิวโค้งต้องการการยืดหยุ่นของผ้าสกรีนเวลาที่พิมพ์สกรีนงานอยู่   สำหรับโรงพิมพ์สกรีนที่ต้องทำบล็อกสกรีนขึ้นมาเองก็ต้องรู้วิธีการใช้อุปกรณ์อื่น ๆ ในการสร้างบล็อกสกรีนให้เป็นด้วย เมื่อได้บล็อกสกรีนที่ดีคือแม่พิมพ์ที่ดี งานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าก็จะได้ดีในขั้นต้นอุปกรณ์ที่สำคัญลำดับต่อไปคือ แปรงปาดสี แปรงปาดสีอันเดียวไม่สามารถสร้างงานพิมพ์สกรีนที่ดีออกมาได้ทั้งหมด ควรเลือกหาแปรงปาดสีที่เหมาะกับการพิมพ์สกรีนสีนั้นๆ เท่านั้น เช่น ถ้าต้องการพิมพ์สกรีนสีสูตรน้ำก็ต้องใช้แปรงปาดสีที่มีความแข็ง 50-60 Shore A และก็ต้องทนทานต่อการแช่น้ำ และถ้าต้องการพิมพ์สกรีนสีสูตรพลาสติซอลหรือสูตรน้ำมันก็ต้องใช้แปรงปาดสีที่มีความแข็ง 70-80 Shore A และก็ต้องทนการกัดกร่อนของน้ำมันด้วย
              ไม่เพียงแต่โรงพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าจะเลือกใช้วัสดุ อุปกรณ์ที่เหมาะสม และถูกต้องเท่านั้น   จะต้องรู้จักวิธีนำวัสดุอุปกรณ์ดังกล่าวมาใช้อย่างถูกวิธีอีกด้วย    ซึ่งจะเกิดการย่นย่อและลดต้นทุนการพิมพ์สกรีนได้   ตัวอย่างเช่น  หากต้องการพิมพ์สกรีนสีให้หนาหรือบาง   สามารถเลือกกำหนดความหนาหรือบางของสีได้จากจังหวะ การปาดสีนอกเหนือจากการเลือกใช้ผ้าสกรีนละเอียดหรือหยาบ    การวางแปรงปาดสี ให้ตั้งฉากกับพื้นผิวผ้าจะได้สีที่บางกว่าการพิมพ์สกรีนโดยให้แปรงปาดสีเอียง  45 o กับพื้นผิวผ้าและการปาดสีให้เร็วก็จะได้สีที่บางกว่าการปาดสีช้าเป็นต้น  เทคนิคการใช้อุปกรณ์ตามตัวอย่างที่กล่าวมา  จะเห็นว่าเป็นการปรับเปลี่ยนการทำงานเพียงเล็กน้อยก็สามารถทำงานตามที่ต้องการได้   จากตัวอย่างจะเห็นว่า ไม่ต้องทำบล็อกสกรีนใหม่  ซึ่งจะต้องใช้เวลามากกว่าและสิ้นเปลือกต้นทุนการผลิตเข้าไปอีก

 โต๊ะพิมพ์สกรีนและเครื่องจักร ( Print Tables and Machines)
                 โต๊ะพิมพ์สกรีนและเครื่องพิมพ์สกรีนเป็นสิ่งแรกที่หลายท่านมองข้ามไปเรื่องของการบำรุงรักษาให้พร้อมกับการใช้งานตลอดเวลา   ตัวอย่างเช่น   ปัญหาที่โต๊ะพิมพ์สกรีนแบบเทเทียนเกิดเป็นหลุมเป็นบ่อเนื่องจากการใช้งานทำให้เวลาปาดสี แล้วสีจะไม่ลงอย่างสม่ำเสมอ  โต๊ะกาวสกปรก  กาวจับตัวเป็นเม็ด ทำให้ผ้าที่ปูลงไปเป็นตุ่ม ซึ่งจะทำให้สีที่พิมพ์สกรีนลงได้ไม่สม่ำเสมอ การป้องกันปัญหาตรงนี้คือ ต้องหมั่นปรับหน้าโต๊ะพิมพ์สกรีนแบบเทเทียนหรือไม่ก็หมั่นล้างโต๊ะกาวเสมอ
                 สำหรับโรงพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าที่มีการประกอบติดตั้งเครื่องอบสีแบบเคลื่อนที่(Flash Cure Units) บนโต๊ะพิมพ์สกรีนแบบแนวยาวก่อนติดตั้งเครื่องประเภทนี้บนโต๊ะพิมพ์ ควรศึกษาเครื่องประเภทนี้กับผู้จัดจำหน่ายและผู้มีความรู้เรื่องระบบความร้อนให้ชัดเจน วิเคราะห์หาข้อมูลที่เหมาะสมกับการใช้งานของโรงพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า ไม่ได้หมายความว่า สิ่งที่ดีที่สุด ราคาแพงกว่าจะใช้งานได้ดีกับงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า เพราะการเลือกเครื่องทำความร้อนเพื่ออบสีผ้าให้แห้งหมาด ไม่ใช่แห้งสนิท เพื่อประโยชน์ในการพิมพ์สกรีนสีอื่นต่อไปนั้น หากเลือกซื้อมาอย่างไม่เหมาะสม จะทำให้ต้องเสียค่าใช้จ่ายเงินในการบำรุงรักษาบ่อยครั้ง สิ้นเปลืองค่าไฟฟ้าโดยใช่เหตุตัวอย่างเช่น การใช้เครื่องอบสีแบบเคลื่อนที่ ที่ใช้ระบบความร้อนอินฟาเรทมีพัดลมกับการใช้เครื่องอบสีแบบเคลื่อนที่ที่ใช้ฮีตเตอร์ไม่มีพัดลม เป็นที่ทราบกันดีว่าอินฟาเรทให้ความร้อนที่สุกจากเนื้อในอย่างทั่วถึงและชำรุดง่ายหากเคลื่อนที่เป็นประจำแตกต่างจากฮีตเตอร์ที่สุกจากผิวถึงเนื้อในและไม่มีผลเสียอะไรต่อการเคลื่อนที่ตลอดเวลา หากเลือกซื้อเครื่องที่ประกอบจากอินฟาเรทก็จะชำรุดง่าย ประมาณ 1 ปี ก็ต้องเปลี่ยนอินฟาเรทใหม่เสียค่าบำรุงรักษาทุกปี อีกทั้งราคาก็แพงกว่า แต่ถ้าเลือกซื้อเครื่องที่ประกอบมาจากฮีตเตอร์ ฮีตเตอร์จะมีอายุการใช้งานในลักษณะที่ต้องเคลื่อนที่ตลอดเวลาได้ถึง 3 ปี อย่างต่ำ ราคาก็ถูกกว่า สีพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าทั่วไปมีความหนาของสีเพียง 20 ไมครอนต่อชั้นเท่านั้นการใช้ฮีตเตอร์ก็น่าจะเพียงพอแล้ว หากมีการติดตั้งพัดลม   กันเครื่องอินฟาเรทด้วย ความสิ้นเปลืองก็จะเพิ่มขึ้น เนื่องจากกำลังอินฟาเรทจะไม่พอ ความร้อนมีการกระจายตัวออกไปบริเวณที่เครื่องลอยตัวอยู่บนโต๊ะพิมพ์ หากเครื่องใช้กำลัง 4,000 วัตต์ ก็ต้องเพิ่มเป็น 6,000 วัตต์ ถึงจะได้ความร้อนเท่าเดิม จากตัวอย่างเห็นว่า การเลือกเครื่องจักรที่เหมาะสมกับงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า จะทำให้เราได้ประโยชน์ในการพิมพ์สกรีนสูงสุด ลดปัญหาและลดต้นทุนได้

สีหรือหมึก (Colors or Inks)
                จะต้องเลือกสีที่เหมาะสมและถูกต้องตามที่ลูกค้ากำหนด มีความจริงอยู่ที่ว่าสินค้าทุกชนิดมีขีดจำกัดการใช้งานไม่ว่าจะเป็นสินค้าราคาถูกหรือราคาแพงก็ตาม สีที่เราใช้ในการพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าก็เช่นเดียวกัน การจะร้องขอคำรับรองจากผู้จัดจำหน่าย ก็จะได้คำรับรองที่มีขีดจำกัดเท่านั้น ไม่มีผู้ใดสามารถให้การรับรอง แบบไร้ขอบเขตได้ หากพบว่าผู้ใดสามารถให้การรับรองอย่างไม่มีขอบเขต นั่นไม่ใช่การรับรองแต่เป็นการหลอกลวงเพราะเมื่อมีปัญหาขึ้นมาจริงๆ ก็จะไม่สามารถรับผิดชอบอะไรได้เลย หากจะต้องมีการเรียกร้องค่าเสียหายจากผู้ที่ให้การรับรองสินค้าก็คงต้องเป็นเรื่องเป็นราวยาวเหยียดบางทีถึงขั้นโรงขั้นศาล เสียค่าใช่จ่าย บาดเจ็บทั้งคู่ เสียเวลาเดินหน้าต่อไป หากจะไปเรียกร้องค่าเสียหายจากสินค้าที่ไม่มีการรับประกันสินค้าก็จะเป็นเรื่องที่ตีฆ้องร้องเป่าถึงความบกพร่องของตัวเอง บาดเจ็บเพียงคนเดียว เหตุที่สีพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าไม่สามารถให้การรับรองได้เนื่องจากสีเป็นสิ่งที่จะต้องนำไปใช้งานกับส่วนอื่นๆ อีกหลายอย่าง เช่น บล็อกสกรีน แปรงปาดสี ผู้พิมพ์สกรีน ประเภทของผ้าที่ใช้พิมพ์ น้ำยาแต่งเติมต่างๆ หรือแม้นแต่อุณหภูมิที่เปลี่ยนไปภายในรอบวันหรือรอบปี เป็นต้น ปัจจัยที่ก่อให้เกิดการผันแปรทำให้สีพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าไม่คงที่มีมากกว่าหลายประเภทจริงๆ อีกทั้งการใช้งานจริง ก็ไม่มีหลักเกณฑ์ตายตัว หมายถึงแป้งพิมพ์ที่นำไปผสมสีน้ำปิกเม้นท์จะใช้ผสมมากหรือน้อยผู้ใช้ก็ต้องเปลี่ยนไปมาตามงานที่ต้องการของตนเอง  แป้งพิมพ์ที่ใช้ก็มาจากหลายแหล่งซึ่งก็ไม่คงที่เช่นกัน ขั้นตอนการผสมสี หรือขั้นตอนการพิมพ์สกรีนก็ไม่สามารถมองเห็นภาพที่ชัดเจนพร้อมกันทั้งสองฝ่าย เนื่องจากเป็นสิ่งที่ผู้ใช้นำไปใช้เองเป็นการส่วนตัว ถึงแม้จะนำชิ้นงานที่พิมพ์สกรีนเสร็จแล้วมาชี้แจงก็เป็นเรื่องที่ผ่านมาแล้วปัจจัยที่ใช้ในการพิมพ์สกรีน จึงขึ้นอยู่ที่ผู้ใช้เพียงฝ่ายเดียวจะเห็นกันว่าสินค้าที่ใช้ในอุตสาหกรรมจะเป็นสินค้าที่ถูกจัดจำหน่ายแบบไม่มีการรับประกันสินค้าตามที่กล่าวมาแล้ว แต่ถ้าเป็นสินค้าที่เกี่ยวกับการอุปโภคและบริโภคจะมีการรับประกันสินค้าบ้าง เนื่องจากสินค้าเหล่านี้เป็นสิ่งที่นำไปใช้งานได้เลย เช่น ซื้อพัดลมมา เวลาใช้ก็คือทำเพียง “เสียบปลั๊ก” ถ้าไม่หมุนทางร้านก็จะเปลี่ยนหรือซ่อมให้เลยตามข้อตกลงของการประกันสินค้าหรือถ้าเป็นสินค้าบริโภคถ้านำมารับประทานแล้วเกิดอาการแพ้ เรื่องนี้ก็ฟ้องร้องได้เลย เนื่องจากมีกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค เป็นต้น เป็นเรื่องมองดูว่าไม่สมดุลกันระหว่างผู้จัดจำหน่าย สีกับโรงพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า ทั้งที่ต้องทำงานต่อเนื่องกัน เพราะผลิตภัณฑ์ของผู้จัดจำหน่ายสีเป็นผลิตภัณฑ์เพื่องานอุตสาหกรรม  แต่ผลิตภัณฑ์ของโรงพิมพ์เป็นผลิตภัณฑ์เพื่อการอุปโภค ซึ่งก็มีกฎหมายคุ้มครองไว้เช่นเดียวกับสินค้าบริโภค
               เมื่อเรื่องราวมีความจริงเป็นไปตามที่กล่าวมา ผู้มีหน้าที่ใช้สีพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าจำเป็นต้องเลือกเฟ้นสีพิมพ์สกรีนที่มีความเหมาะสมจริงๆ ซึ่งต้องเหมาะสมกับงานที่ได้รับมาและเหมาะสมกับต้นทุนการผลิต การที่สามารถเลือกเฟ้นสีที่เหมาะสมก็ถือว่าเป็นการป้องกันปัญหาที่ยิ่งใหญ่สำหรับผู้ประกอบการโรงพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า การคัดเลือกเสื้อผ้า มิใช่การคัดเลือกแบบการซื้อผลไม้ ที่ใช้สายตามองเพียงภายนอกก็ซื้อหาได้แล้วจำเป็นจะต้องทำการเทสต์สีที่ดีก็ต้องเทสต์แบบมีตัวเปรียบเทียบที่คงที่ทั้งหมดยกเว้น แต่เพียงสิ่งที่เราต้องการเลือกเฟ้นเท่านั้น ผลจากการทำเช่นนี้จะได้ความจริงที่เป็นตรรกะซึ่งส่งผลที่ดีและคุ้มค่าจริงๆ ตัวอย่างเช่น หากต้องการซื้อสียางขาวเพื่อพิมพ์สกรีนบนผ้าค้อตต้อนยืด 100% สิ่งที่ต้องการเลือก คือ สียางขาวจากผู้จัดจำหน่ายต่างๆ จะเป็นสองแห่งหรือมากกว่าสองก็ได้ เราจะเรียกสีที่จะเลือกซื้อนี้ว่าปัจจัยผันแปร ส่วนสิ่งที่นำมาประกอบสำหรับงานเทสต์ เช่น ผ้าค้อตต้อน 100% บล็อกสกรีน แปรงปาดสี และผู้ปาดสี จะต้องเป็นสิ่งเดียวกัน เราเรียก สิ่งเหล่านี้ว่า ปัจจัยคงที่ นำสียางขาวที่ต้องการเทสต์แต่ละตัวเรียงเทลงบนบล็อกสกรีนเดียวกัน แปรงปาดสีเดียวกันปาดสีลงสองรอบ เมื่อพิมพ์สกรีนเสร็จเรียบร้อยแล้วอบสีให้แห้งสนิททันที วิธีนี้จะได้เห็นข้อแตกต่างที่อยู่บนผ้าผืนเดียวกัน สีไหลผ่านบล็อกสกรีนเดียวกันน้ำหนัก และจังหวะการปาดสีก็เท่านั้น ซึ่งจะได้ผลเทสต์ที่ถูกต้องที่สุดว่าสียางไหนที่มีคุณสมบัติที่โดดเด่นกว่ากันกลบสีของผ้าดีกว่า ให้ความขาวที่มากกว่า และให้ความยืดหยุ่นที่มากกว่า และเมื่อทำการเทสต์ซักบนผ้าที่พิมพ์สกรีนผืนเดียวกันก็จะได้ผลเทสต์ที่ชัดเจนและถูกต้องจริงอย่าทำการเทสต์สีชนิดใหม่โดยคิดสรุปเปรียบเทียบกับงานที่เคยพิมพ์สกรีนมา เพราะสินค้าที่ถูกนำมาจัดจำหน่ายของทุกแห่งที่มีคุณสมบัติที่ใกล้เคียงกัน โอกาสของการหาข้อสรุปที่แท้จริงในการเลือกสีที่ดีที่สุดในงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า อาจคลาดเคลื่อนได้ง่าย

การตรวจสอบคุณภาพงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า (Quality Control)
                 การตรวจสอบงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าถือว่าเป็นการกลั่นกรองงานให้สมบูรณ์ที่สุดก่อนถึงมือลูกค้า ขั้นตอนตรงนี้จะง่ายขึ้นมากและจบลงอย่างรวดเร็ว หากการทำงานตั้งแต่ต้น มีปัญหาน้อย หรือไม่มีเลย หลังจากที่ตรวจสอบคุณภาพการพิมพ์เสร็จเรียบร้อยแล้วไม่ได้หมายความว่าการตรวจสอบทุกอย่างจะยุติลง ยังมีการตรวจทานอีกครั้งหนึ่ง หรือหลายๆ ครั้งจากลูกค้าผู้จ่ายงานพิมพ์สกรีน ซึ่งการตรวจสอบก็จะอยู่ที่ลายพิมพ์ถูกต้องหรือไม่ สีที่ใช้ถูกต้องหรือไม่ ตำแหน่งที่พิมพ์ถูกต้องหรือไม่ มาถึงตรงนี้บางที่เกิดปัญหาไม่สิ้นสุดว่า การเทสต์ซักไม่ผ่าน ทั้งที่มีการส่งผลเทสต์แล้วผ่าน แต่พองานจริงสีกลับหลุด ผู้ประกอบการการพิมพ์เสื้อผ้าก็เป็นผู้ที่รับปัญหานี้เป็นคนแรกอย่างเช่นเคย ทั้งที่ยังไม่ทราบว่าปัญหานี้เกิดข้อผิดพลาดตรงไหน บางทีอาจจะเกิดจากข้อตกลงของการรับงานในเรื่องการเทสต์ซักก็ได้ ซึ่งไม่มีการตกลงกันไว้ให้ดีก่อน หรืออาจมีเหตุอยู่ว่าผลเทสต์จากงานพิมพ์สกรีนตัวอย่างกับผลเทสต์จากการสุ่มงานพิมพ์สกรีนจริงไม่มีความมั่นคง ตัวอย่างเช่น การเทสต์ซักในขั้นตอนพิมพ์สกรีนตัวอย่างไม่ได้กำหนดรอบแรงปั่นของเครื่องซักผ้าไว้ แต่บังเอิญผลเทสต์จากการสุ่มตัวอย่างงานพิมพ์มีการกำหนดแรงปั่นที่สูงกว่า ซึ่งก็อาจจะทำให้ได้ผลเทสต์ที่บิดเบียนได้ง่าย เพราะฉะนั้นผู้ทำหน้าที่รับงานก็ต้องชี้แจงเรื่องการเทสต์ของงานพิมพ์สกรีนตัวอย่างกับงานพิมพ์จริงให้อยู่ในมาตรฐานเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของเครื่องซักผ้าที่ต้องเป็นเครื่องเดียวกันผงซักฟอกที่ใช้ในการเทสต์ซักก็ต้องเป็นแบบเดียวกันแรงปั่นและเวลาก็ต้องเท่ากัน
                 ตามที่กล่าวมาปัญหาจะเกิดขึ้นน้อยหรือไม่เกิดเลย หากผู้ประกอบการโรงพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าและผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายทุกแผนกให้ความสนใจเรียนรู้ในวิชาชีพให้รู้ลึก การทำงานนี้ก็จะสำเร็จลุล่วงได้ดี และเมื่อยิ่งหมั่นเรียนรู้ก็จะยิ่งมีประสบการณ์ทำให้มองเห็นภาพปัญหาต่างๆ ที่จะเกิดจากงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าได้ล่วงหน้าได้งานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้าที่เรียบร้อยถูกต้องครบถ้วน เสร็จสมบูรณ์ได้อย่างรวดเร็วไม่ต้องตามตามแก้ไขกันอีกต่อไป  

ที่มาของบทความนี้
เรียงความจากความรู้ความคิดและประสบการณ์การทำงานจริง โดยไม่ได้คัดลอกจากผู้ใดทั้งสิ้น ของ หจก. เอส.เค. สีและเคมี  ตั้งแต่ปี 2535

เอกสารเผยแพร่
ของ เอส.เค. สกรีน เทรนนิ่ง เซนเตอร์  ศูนย์ฝึกอบรมการพิมพ์สกรีนสิ่งทอไทย  ในเครือ หจก. เอส.เค. สีและเคมี
โดย รุ่งทิพย์ อมรวชิรวงศ์   อาจารย์พิเศษและวิทยากร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสิ่งทอ  มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

เผยแพร่ครั้งแรก
ในนิตยสารพิมพ์สกรีนไทย นิตยสารรายเดือนของสมาคมพิมพ์สกรีนแห่งประเทศไทย ฉบับวันที่ .............หน้าที่.........
ชื่อ  กลวิธีพิชิตงานพิมพ์สกรีนเสื้อผ้า 

 *ข้อมูลทั้งหมดที่ระบุไว้ในบทความข้างต้นนี้ รวมทั้งคำแนะนำต่าง ๆ ล้วนแต่มีพื้นฐานมาจากความรู้และความเข้าใจในปัจจุบันของผู้เขียนทั้งสิ้น และถือได้ว่าความรู้ดังกล่าวมีความถูกต้องแม่นยำแล้ว แต่อย่างไรก็ตามผู้เขียนยังไม่สามารถให้การรับประกันความถูกต้องแม่นยำของข้อมูลและคำแนะนำดังกล่าวได้ในทุก ๆ กรณี เนื่องจากผู้เขียนไม่อาจคาดคะเนได้ว่าผู้อ่านจะนำข้อมูลหรือคำแนะนำ ไปใช้เมื่อใด ทางด้านใดบ้าง และมีปัจจัยอะไรเป็นองค์ประกอบบ้าง ซึ่งสิ่งเหล่านี้อาจเป็นสาเหตุของการเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลาและผู้เขียนขอสงวนสิทธ์ในการแก้ไขและเปลี่ยนแปลงข้อมูล และคำแนะนำข้างต้นตลอดเวลาด้วยโดยไม่มีการแจ้งให้ทราบล่วงหน้า*

ขอบคุณ  ข้อมูลดีๆจาก
http://www.skcolorchem.co.th